Zandhagedissen en hazelwormen op mountainbike tracé massaal doodgereden.
In veel natuurgebieden zijn mountainbike-routes aangelegd. In totaal meer dan 4.000 kilometer route. Vaak door kwetsbare natuur. Door de aanleg verdwijnt er vaak kostbaar beschermd habitat zoals heide, bos of duingebied. Beschermde dieren die zich daar bevinden kunnen worden overreden.
De MTB-route over de Sallandse heuvelrug gaat door heidegebieden en door bossen. Op de paden warmen zandhagedissen en hazelwormen zich op en worden vaak doodgereden. Tientallen dieren per jaar.
Stichting Natuurbelang heeft meegewerkt aan een handhavingsverzoek aan de provincie Overijssel. Al 3 jaar wordt er overleg gevoerd met onderzoekers maar dat heeft weinig concreets opgeleverd.
De RAVON heeft in het gebied onderzoek gedaan naar voorkomen van de zandhagedis en hazelworm en kwam tot de conclusie dat er een ‘kennisleemte’ is, er is eenvoudigweg niet precies bekend waar de dieren leven.
In andere gebieden zoals in de Schoorlse Duinen zijn ook veel slachtoffers bekend onder zandhagedissen.
Help mee de natuur te beschermen. Stichting Natuurbelang krijgt geen subsidie en is afhankelijk van uw steun. De natuur beschermen blijkt kostbaar. De website, de advocaatkosten, rechtszaken, mailingen, kunnen alleen worden betaald met uw steun. Wij zijn een geregistreerde ANBI stichting, giften en schenkingen zijn aftrekbaar voor de belasting.
De mountainbikeroute en de gevolgen voor de natuur
In het beschermd Natura 2000-gebied
Sallandse Heuvelrug is een mountainbike tracé (MTB-tracé) aangelegd van circa 29 km lengte. Er zijn verschillende aanrijroutes die geen deel
uitmaken van het vastgelegde officiële MTB-tracé maar waar
mountainbikers wel gebruik van maken.
Het is een drukke MTB route waar ook veel zandhagedissen en hazelwormen de paden oversteken of waar ze zich opwarmen op het warme zand. Recreatie en natuurbescherming gaan hier niet goed samen.
Het MTB-tracé is zeer regelmatig nagelopen en dode reptielen, hazelwormen en zandhagedissen zijn in kaart gebracht met datum en exacte locatie. Het aantal gevonden dode dieren, is slechts een topje van de ijsberg. Veel dieren worden al, voordat ze gevonden worden, opgegeten door andere dieren of zodanig overreden dat ze niet meer terug te vinden zijn.
De vrijwilligers vinden ze
Het MTB-tracé is zeer regelmatig nagelopen en dode reptielen, hazelwormen en zandhagedissen zijn in kaart gebracht met datum en exacte locatie. Het aantal gevonden dode dieren is echter slechts een klein deel van de werkelijk doodgereden dieren.
De vrijwilligers die dit in kaart brengen lopen de route twee maal per week deels af. De westkant vaker dan de oostkant. Het werkelijk aantal gedode dieren zal daarom veel hoger liggen omdat niet elke meter van het MTB-tracé dagelijks kan worden nagelopen.
Uit literatuurreferenties blijkt dat bij hagedissen de volgende ochtend al ruim de helft van de verse verkeersslachtoffers is weggewerkt door aaseters (kraaien, vossen, egels etc). De reptielen kunnen, eenmaal dood, worden opgegeten of onder het zand verdwijnen doordat bandensporen zand opwerpen. (Bron: “Een andere kijk op het aan te leggen fietspad door de AWD ter hoogte van de Stokmansberg”, John Mulder, 2016)
In 2018 zijn meer dan 40 dieren gedood (20 hazelwormen en 20 zandhagedissen), in 2019 ruim 50 dieren, (41 hazelwormen en 13 zandhagedissen) en in 2020 tot nu toe al bijna 95 reptielen gedood, het betrof 63 hazelwormen en 25 zandhagedissen.
Elk jaar meer
De getelde dode dieren zijn een onderschatting van de werkelijkheid en het werkelijk aantal gedode dieren kan twee tot drie keer meer zijn dan de nu gerapporteerde waarden. Voor 2020 zou het werkelijk aantal gedode dieren dan respectievelijk circa 126 tot 204 hazelwormen en 50 tot 75 zandhagedissen bedragen.
In onderstaande grafiek is het aantal gevonden doodgereden dieren uitgezet. De getallen geven het aantal dode dieren aan per jaar.
er is een kennisleemte waar de populaties precies zijn (ravon)
Elk jaar worden er weer zandhagedissen en hazelwormen doodgereden. De MTB route is al een aantal maal verlegd maar dat heeft geen resultaat. Het aantal doodgereden dieren stijgt zelfs jaar na jaar.
Er is amper bekend waar de grote populaties zich in het gebied bevinden. Het verleggen van de route is puur trial-and-error, het is in feite onbekend of een andere route beter of juist slechter uitpakt. Tot nu toe zijn de route aanpassingen geen verbeteringen.
Op de kaart staan de doodgereden dieren. Groen zijn de slachtoffers onder zandhagedissen, bruin zijn de hazelwormen.
Niet alle dieren worden gevonden. Dode dieren verdwijnen snel onder het zand als een andere MTB’er er langs fietst. En een dood dier blijft niet liggen omdat het voedsel is voor andere dieren.
In de praktijk blijkt dat dode dieren een tot twee dagen nog te vinden zijn. Daarom rijden vrijwilligers regelmatig de route.
